Dünyada Uygulanan Blockchain Projeleri

Bitcoin ile birlikte altyapısı olan blockchain teknolojisi başta mimarisi, ağ yapısı ve sistem algoritması açısından son dönemin en ilgi çekici teknolojilerinden biri olmuştur. “Blok” olarak adlandırılan zincirler arasındaki nesneler ise dağıtık yapıda çalışan ve yeni nesil işlem doğrulama mekanizmasında şifreli olarak kaydedilen işlem kayıtlarıdır. Bloklar birbirlerine zincirlerle bağlı olmakla birlikte zincirler sistemde bulunan en son bloğa eklenir ve birbirini takip ederek kayıt altına alınırlar.

Bloklardan oluşan zincirler sistemin katılımcılarının arasında olan tüm işlemleri içermekte olup her işlem şifrelenerek saklanmaktadır. Sistemin katılımcıları mutabakat ile bu işlemleri zincire eklemektedirler. Bu sayede her katılımcı sistemin bir parçası olmakla birlikte asıl önemli olan ise bu işlem zincirlerinin bir kopyasının her katılımcıda bulunması ve katılımcıların bu şekilde zincirdeki işlemlere şeffaf bir şekilde erişebilmeleridir. Bu şekilde tüm işlem kayıtlarının merkezi bir veri tabanında bulunmasına gerek duymadan tüm ağın düğümlerinde bu işlemler saklanabilmektedir. Veri bütünlüğü, şeffaflık ve verilerin değişmezliği bu sistem sayesinde kontrol edilerek tüm işlem geçmişi kayıt altına alınıyor ve veriler değiştirilemiyor.

Bu sebeple Blockchain, iş süreçlerini hem hatalardan hem de dolandırıcılık faaliyetlerinden korumuş olmaktadır. Her bilgi bağımsız ve merkeziyetsiz yapı tarafından doğrulanarak işleme alınıyor olması sebebiyle günümüzün en dikkat çekici teknolojilerinin başında gelmektedir.

Blockchain dünyada gittikçe yayılmakla beraber akıllı şehirlerden yardım programlarına kadar pek çok projede dünyada uygulanmaya başlamıştır. Dünyadaki örnek Blockchain projelerini aşağıda detaylı inceleyeceğiz.

Ülke Bazında Blockchain Projeleri

İlk olarak blockchain teknolojisi farklı ülkelerde kamu sektöründe çeşitli projelerle kullanılmaya başlamıştır. Örnek vermek gerekirse mülkiyet hakları kayıtları oluşturmak, seçimler esnasında oy kullanma sonuçlarını kayıt altına almak, noter süreçlerini kontrol etmek vb. hizmetler sunulmuştur. Böylece kamu süreçlerinde olması gereken şeffaflık, değiştirilemezlik, kolay takip sistemi ile sahtecilik veya dolandırıcılığın önüne geçilmiş olacaktır.

Ülkelerden örnekler vermek gerekirse Hollanda’da Blockchain projelerinden biri emeklilik sisteminde SmartVoucher uygulaması ile maaşların Euro yerine dijital makbuzlar üzerinden alınmasıdır. Malta’da ise Blockchain projesi olarak Üniversitelerde akademik veri doğrulama sistemi kullanılmaktadır. Singapur’da Blockchain üzerinden sensör ve kamera sistemiyle trafik kontrolü yapılmaktadır. İsviçre’de Zug şehrinde ise Blockchain teknolojisi desteğiyle Zug ID adı verilen kişisel dijital kimlik kartı kullanılmaktadır. İsveç’te ise mutabakatlar blockchain teknolojisi üzerinden yapılmaktadır. Örneğin tapu kayıtları, taşınmaz mal kaydı, emlak alımı vb. finansal işlemler blockchain yardımıyla yapılmaktadır. Londra, Oslo ve San Francisco’da Blockchain üzerinden akıllı otopark sistemi devreye girmiştir. Barcelona’da ise sensörlerle hava kalitesi ölçümü, ses kontrol sistemi, atık yönetimi Blockchain sayesinde yapılmaktadır. Rotterdam Belediyesi tarafından IOT atık yönetimi ile ilgili işlemleri izlemek amacıyla Blockchain tabanlı sistem kurulmuştur. Gürcistan’da ise Dijital sertifikasyon sistemi ile mal yönetimi, kimlik yönetimi, tedarik zinciri yönetimi Blockchain üzerinden yapılmaktadır.

Özel sektörde ise blockchainin kullanan en önemli sektör finans sektörüdür. Bunun sebebi ise blockchain’in dağıtık veri depolama ve işleme kolaylığı ile veri sızıntılarını, veri kaybı ve dolandırıcılığı kolayca önleyebilmesidir.

Bununla birlikte blockchain kamu sektöründe mülkiyet haklarının, maddi duran varlıkların dağıtılmış kayıtlarını oluşturmak ve aynı zamanda daha önce dijitalleştirilmemiş olan süreçleri takip etmek için kullanılmaktadır. Blockchain teknolojisi IoT süreçleri ile entegrasyon sağlanmasıyla akıllı şehirler yönetilebilmektedir.

Blockchain teknolojisi ile ‘dijitalleştirilmemiş’ objeler özel sensörler kullanarak takip edilebilir. Ayrıca blockchain akıllı sözleşmelere dayanarak nesneler arasında doğrudan etkileşimi mümkün kılabilir. Dünyada akıllı şehirlerde blockchain uygulamaları incelendiğinde blockchain teknolojisi ile en fazla mesafe kateden şehir Dubai olmuştur. Dubai Hükümeti Blockchain politikası ile 2020 yılından itibaren işlemlerin yüzde 100’ünün blockchain üzerinden yönetilmesine karar vermiştir. Dubai, küresel bir blockchain başkenti olmayı ve blockchain tabanlı çözümleri keşfetmek için bir platform olmayı amaçlamaktadır. Dubai aynı zamanda kripto pozisyonlaması ile blockchain alanında kalıcı olduğunu tüm Dünyaya göstermektedir.